Виҫӗ ҫул хушшинче республикӑра 100 фельдшерпа акушер пункчӗ хута яма палӑртнӑ. Етӗрне районӗнче кӑна модульлӗ 7 фельдшерпа акушер пункчӗ тумалла. Вӗсенчен пӗри Уйкас Асламас ялӗнче пулать. Ҫак кунсенче ӑна савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ.
Тухтӑр ҫуртне хӑпартма пурӗ 1 миллион та 700 пин тенкӗ тухса кайнӑ. Тӑкакӑн пысӑк пайне республика хӑй ҫине илнӗ, инженери сечӗсене тума муниципалитет уйӑрнӑ.
ФАПа уҫма Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев хутшӑннӑ, тухтӑр ҫуртне хакланӑ. Фельдшерпа акушер пункчӗ икӗ ялти 350 ҫынна пӑхса тӑрӗ. Чирлисене участокри врач кӑна мар, ансӑр специалистсем те йышӑнӗҫ.
Нумаях пулмасть Мускавра Чӑваш Енӗн ял хуҫалӑх апат-ҫимӗҫне сутассине ятарласа йӗркеленӗ. Ҫакна ҫӗршывӑн тӗп хулин Суту-илӳпе пулӑшӑвӗн департаменчӗ, «Ял хуҫалӑх тата промышленноҫ таварне туса илекенсен суту-илӳ пасарӗнчи пӗрлешӗвӗ» тата «Чӑваш Республикин апат-ҫимӗҫ фончӗ» хысна предприятийӗ пӗрле пулса йӗркеленӗ. Продукцие сутма уйрӑм хушма хуҫалӑх тытакансем 10 ҫын ытла тухса кайнӑ. Вӗсем пурте — Етӗрне тата Муркаш районӗнчи ҫынсем.
Мускавра купӑстан пӗр килограмӗ 18 тенкӗ ӑсаннӑ, хӑяр — 25–30 тенкӗпе, ҫӗрулми — 25–30 тенкӗпе, кишӗр — 30–33 тенкӗпе, сухан — 25 тенкӗпе. Кун пек ярмӑрккӑсене ҫывӑх вӑхӑтра тата та йӗркелеме палӑртаҫҫӗ. Мускавсем вырӑн укҫи тӳлеттермеҫҫӗ иккен.
Сӑнсем (18)
| ҪУР | 16 |
Чӑваш Республикин культура министрӗн ҫумӗ Татьяна Казакова Етӗрнери таврапӗлӳ музейне ҫитсе курнӑ. Музей 2011 ҫулта революцичченхи куҫ пульницин ҫуртӗнче уҫӑлнӑ. Ӑна ертсе пыма Чӑваш Республикин тата Раҫҫей Федерацин тава тивӗҫлӗ учительне Жуков Рудольф Васильевича шаннӑ. Ҫак ҫулсем хушшинче музей пирки таврана ырӑ ят сарӑлнӑ.
Республика программипе килӗшӳллӗн музей ҫуртне юсама республика хыснинчен 554,987 пин тенкӗ укҫа уйӑрса панӑ. Ку укҫапа музейӑн пӗрремӗш этажӗнче юсав ӗҫӗсем тума палӑртнӑ. 2011 ҫулта ҫуртӑн ҫивиттине тата музей умне тирпей-илем кӳнӗ.
Экспонатсен шучӗпе чухӑн мар вӑл — кунта вӗсен йышӗ 4 пине ҫитет. Музейра паянхи кун 761 ӳнерҫӗн ӗҫӗсем упранаҫҫӗ: К. Долгашов, М. Григорян, Р. Федоров, Н. Коновалов, О. Леонтьева, В. Немцев, О. Арбузов тата ыт.те.
Паян Етӗрне районӗнчи Мӑн Явӑш ялӗнче культурӑпа спорт центрӗ уҫма палӑртнӑ. Ӑна «Выла» тесе ят панӑ. Центра яла комплекслӑ аталантарас программӑпа килӗшӳллӗн туса лартма май килнӗ. Халӗ мӗнпур ӗҫе вӗҫленӗ ӗнтӗ. Центра савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура ирхи вунӑ сехетре уҫӗҫ.
Ҫурлан 2-мӗшӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев республикӑн Правительство членӗсемпе канашлу ирттернӗ. Унта Мускав–Хусан пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ пуйӑссем ҫӳремелли магистрале сӳтсе явас ыйтӑва пӑхса тухнӑ.
Калӑпӑшлӑ ҫак проекта 2018 ҫулта вӗҫлеме палӑртаҫҫӗ. Ҫул пирӗн республика урлӑ иртӗ. Республика Элтеперӗн пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх, магистраль тӑршшӗ Чӑваш Ен территорийӗнче 130 километр таран пулӗ. Аса илтерептӗр, вӑл Етӗрне, Муркаш, Шупашкар, Сӗнтӗрвӑрри районӗсем урлӑ каймалла. Яваплисен хальхи вӑхӑтра хут ӗҫӗпе ҫыхӑннӑ самантсене татса парассипе ҫине тӑмалла, ҫав шутра — ҫӗр ыйтӑвӗпе ҫыхӑннисене те.
Кӑҫалхи ҫур ҫулта Чӑваш Енрен тухса каякансен йышӗ пӗлтӗрхи кӑрлач–ҫӗртме уйӑхӗсенчинчен 13,2 процент нумайланнӑ. Ҫапла вара асӑннӑ ҫак тапхӑрта пирӗн республикӑран 7 103 ҫын урӑх ҫӗре куҫса кайнӑ, ҫавсенчен 6 891-шӗ ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесне сапаланнӑ, ыттисем чикӗ леш еннех куҫ хывнӑ.
Пирӗн пата пурӑнма вара 4 946 ҫын килнӗ иккен. Пӗлтӗрхи танлаштаруллӑ тапхӑрпа пӑхсан, хайхисен йышӗ 4,1 процент сахалрах-мӗн.
Килен-каян йышне районсемпе хуласем тӑрӑх танлаштарса пӑхнӑ та, Шупашкар, Ҫӗрпӳ, Муркаш, Пӑрачкав районӗсенче тата Ҫӗнӗ Шупашкар хулинче тӗпленме кӑмӑл тунисен йышӗ куҫса каякансенчен ытларах иккен. Патӑрьел, Канаш тата Етӗрне районӗсенчен вара каякансем унта пыракансенчен — нумайрах.
Информаци ятӗнче чӑваш терӗмӗр те, анчах килен-каян хушшинче ытти халӑх ывӑл-хӗрӗ те пулма пултарать.
Паянхи пурнӑҫра кашни кун тенӗ пек хӑйне майлӑ уяв. «Юрату кунӗ», «Туслӑх кунӗ», «Чуп тумалли кун» — мӗн кӑна шутласа кӑлармаҫҫӗ ӗнтӗ уявсене кӑмӑллакансем.
Нумаях пулмасть Етернӗ районӗнчи халӑха социаллӑ пулӑшупа тивӗҫтерекен центрпа килешӳллӗн ӗҫлекен ҫуллахи сывлӑха ҫирӗплетекен уйлӑхӑн шӑпӑрланӗсем «Хӑяр кунне» паллӑ тунӑ. Уява ачасем хӑяртан тунӑ чӗр-чун кӗлеткисене тата ытти кӑсӑклӑ ӑпӑр-тапӑрсене илсе килнӗ. Шӑпӑрлансем хаваспах тумпалли юмахсен тупсӑмӗсене шыранӑ, ушкӑнпа вылямалли вӑйӑсене хутшӑннӑ: «Хӑяр парса яр», «Ҫисе яр мана», «Пахча-ҫимӗҫсен карҫинкки» ӳкерчӗксен конкурсӗ.
Хӑяр уявӗ уйлӑхра савӑнӑҫлӑ та кӑсӑклӑ иртнӗ. Симӗс пахчи-ҫимӗҫ кунне йӗркелекенсем уява ытти ҫулсенче те ирттерме палӑртнӑ.
Кашни ҫулах ҫуллахи кунсенче ял халӑхӗ хаваспах Ял уявне паллӑ тума пуҫтарӑнать. Шӑматкун, утӑн 27-мӗшӗнче вара Ял кунне Етӗрне районӗнчи Анат Явӑш ялӗ уявланӑ. Уява Мӑн Явӑшсем кӑна мар, кӳршӗ ялӑн ҫыннисем те, чӗннӗ хӑнасем те пуҫтарӑннӑ. Ҫирӗпленнӗ йӑла тӑрӑх уява чи малтанах Мӑн Явӑш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Т.С. Леонтьева уҫнӑ. Хыҫҫӑн ял ҫыннисене саламлама сӑмаха Етӗрне районӗн администраци пуҫлӑхӗ В.Н. Кузьмин тата район администрацийӗн социаллӑ политика пайӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ А. Г. Иванова илнӗ.
Уява пуҫтарӑннӑ халӑха К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх драма театӑрӑн артисчӗ Григорий Федоров хӑйӗн кӑсӑклӑ концерт программипе илӗртнӗ. Унсӑр пуҫне куракансене сцена ҫине тухнӑ вырӑнти фольклор коллективӗ «Выла», Хӗрлӗ Чутай районӗн Кивӗ Атикасси ял тӑрӑхӗнчи фольклор ансамблӗ «Шупуҫ» хӑйсен юрӑ-ташшипе савӑнтарнӑ. Яланхилле уяв иртнӗ тӳремре суту-илӳ ӗҫне ирттернӗ, ача-пӑчасем валли аттракционсем ӗҫленӗ.
Хӑйсен вӑй-хӑватне ял халӑхӗ спорт ӑмӑртӑвӗсенче тӗрӗсленӗ.
Ӗнер, утӑн 29-мӗшӗнче, Етӗрне районӗнчи Элешкушкӑнь ял ҫывӑхӗнче «Созвездие» нумай функциллӗ центр уҫӑлнӑ. Ку пулӑм районшӑн кӑна мар республикӑшӑн та пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Хӑтлӑ вырӑнта вырнаҫнӑ икӗ хутлӑ ҫуртра чи малтанах Хучаш пульници пулнӑ, хыҫҫӑн — «Ачаки» санатори, паян вара — «Созведие» НФЦ. Ҫӗнӗ уйлӑх Александр Семенович Портнов усламҫӑ укҫа хывнине пула ӗҫлесе кайнӑ. Вӑл тунӑ тӑкаксем кӑлаха пулман, ҫӗнӗ уйлӑх чӗрелсе те кайнӑ. Кану центрӗн малашлӑхри ҫитӗневӗсем ҫинчен «Созвезди» уйлӑхӑн тӗп директорӗ Михаил Николаевич Николаев та шанса калать.
Уйлӑха уҫнӑ ятпа пухӑннӑ ял ҫыннисемпе, хӑнасене Чӑваш Енӗн Минсывлӑхӗнчи амӑшсемне тата ачасене медицина пулӑшӑвне тивӗҫтермелли пайӗн ертӳҫи Нина Николаевна Емельянова, Чӑваш Республикин ача-пӑча прависене хӳтелеме тивӗҫнӗ Вячеслав Викторович Рафинов, Етӗрне районӗн администраци пуҫлӑхӗ тата ыттисем саламланӑ.
Ҫӗнӗ уйлӑх шӑпӑрлансене те кану кунӗсене тивӗҫлӗ ирттерме пулӑшӗ, аслисене те ӗҫ вырӑнӗпе тивӗҫтерӗ. Уйлӑхӑн ӗҫӗ лайӑх пырасса, хӑӗн ӗҫне тивӗҫлӗ тӑвасса эпир те шанса тӑратпӑр.
Чӑваш музыка ӳнерӗнче паллӑ йӗр хӑварнӑ Олимпиада Агакова ҫуралнӑранпа ӗнер 95 ҫул ҫитрӗ.
Вӑл Етӗрне районӗнчи Ҫуткасси ялӗнче вӗрентекен ҫемйинче ҫуралнӑ. Етӗрнери педагогика училищинче, каярах Шупашкарти музыка училищи ҫумӗнчи икӗ ҫуллӑх хатӗрленӳ курсне ҫӳренӗ. Ун хыҫҫӑн виҫӗ ҫул хушши вокал уйрӑмӗнче ӑс пухнӑ. Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи пуҫлансан училище хупӑнать, Олимпиада Яковлевна вара Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗнче ӗҫлеме тытӑнать. Ансамбльпе пӗрле ҫара та концертпа кайнӑ вӑл. 1943 ҫулхи юпа уйӑхӗнче хӑй ирӗкӗпе фронта тухса каять. Бронепуйӑс пулемет расчечӗн ҫапӑҫуҫи пулать вӑл, салтак тивӗҫне зенит дивизионӗнче пурнӑҫлать. Молдавипе Венгрие ирӗке кӑларассишӗн пынӑ ҫапӑҫусене хутшӑнать.
Вӑрҫӑ вӗҫленсен вӑл тӑван тӑрӑха таврӑнать, училищӗре пӗлӗве малалла туптать. Чӑваш радиовӗн вокал ансамблӗнче ӗҫлеме тытӑнать, концертсемпе тухса ҫӳрет. Сцена ҫинче вӑл кӑмӑл-туйӑма ирӗке янипе, вокал ӑсталӑхне ҫӳллӗ шайра кӑтартнипе палӑрса тӑнине аса илет Пӗтӗм Раҫҫейри музыка обществин тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Николай Зимин.
+2.3 °C